Jak dochodzi do zakażenia wirusem RS?

Do zakażenia wirusem RS dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z patogenem, głównie drogą kropelkową tzn. poprzez kichanie i kaszel.

Wirus RS wykazuje długą żywotność poza organizmem, nawet do 12 godzin, dlatego możliwe jest również zakażenie kontaktowe – poprzez dotknięcie zanieczyszczonej powierzchni np. stołu, klamki, zabawek czy poręczy łóżeczka.  Wirus RS żyje też na miękkich powierzchniach – ręczniki, ubranie, chusteczki do nosa, dłonie – ale przez znacznie krótszy czas (ok. 45 minut). To oznacza, że dotykając lub przytulając się do kogoś, kto jest zakażony wirusem RS, również można się zarazić.

Zdarza się, że na początku infekcji osoba zakażona o tym nie wie, ale już wtedy roznosi wirusa i może zakażać innych. Wirus początkowo wnika do górnych dróg oddechowych i się w nich namnaża. Z czasem przechodzi do dolnych dróg oddechowych i może powodować duszność i zapalenie oskrzelików.

Typowa infekcja RSV trwa około 7 dni, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Niektóre niemowlęta, a także dorośli z osłabionym układem odpornościowym, mogą nadal rozprzestrzeniać wirusa już po ustaniu objawów infekcji – nawet przez cztery tygodnie⁸.

Jak wirus RS wpływa na drogi oddechowe dziecka?

Wirus RS uszkadza komórki nabłonka oddechowego. Układ oddechowy dzielimy na górne drogi oddechowe (nos, przewody nosowe oraz gardło) i dolne drogi oddechowe, a więc tchawicę, oskrzela, oskrzeliki i pęcherzyki płucne. Początkowo zakażenie wirusem RS dotyczy górnych dróg oddechowych i może przypominać zwykłe przeziębienie, którego objawy to katar, kaszel i niewielka gorączka. Osoby zakażone RSV na początku nie zdają sobie sprawy, że to właśnie ten wirus zaatakował ich drogi oddechowe.

Po kilku dniach od zakażenia wirus RS przenosi się do dolnych dróg oddechowych i wtedy zakażenie zwykle ma cięższy przebieg. W przebiegu zakażenia tworzą się tzw. syncytia. Uszkodzone przez wirusa komórki nabłonka dróg oddechowych łączą się w wielokomórkową, zbitą wydzielinę (śluz), która zalega w drogach oddechowych. Syncytia doprowadzają do niedrożności małych oskrzelików, co utrudnia przepływ powietrza do i z płuc. Może pojawić się wtedy świszczący oddech i zaburzenia oddychania. Rozprzestrzenienie się RSV do dolnych dróg oddechowych, może spowodować zapalenie płuc lub zapalenie oskrzelików⁴.

Kto jest narażony na zakażenia RSV?

Na infekcje wywołane wirusem RS narażone są osoby, których układ odpornościowy i oddechowy jest słaby. A więc najbardziej narażone są dzieci do 2. roku życia oraz seniorzy po 60. roku życia.

Płuca dziecka rozwijają się przez cały okres niemowlęctwa i dzieciństwo, a w pierwszym roku życia jego drogi oddechowe są bardzo małe i delikatne. Może to przyczynić się do zwiększonej podatności na rozwój poważnych chorób układu oddechowego w wyniku zakażenia RSV w porównaniu do dzieci w innych grupach wiekowych, które infekcję przejdą już łagodnie.

Należy pamiętać, że większość niemowląt, bo nawet 60%, które są przyjmowane do szpitala z powodu infekcji RSV to dzieci urodzone o czasie, zdrowe⁵. Zakażenie wirusem RS może być bardzo niebezpieczne i nieprzewidywalne, i dotyczyć każdego dziecka. Każde niemowlę może być hospitalizowane w pierwszym sezonie zakażeń.